Goedertierenheid

De genade, goedheid en liefde van God, waardoor Hij laat zien dat Hij trouw is en doet wat Hij belooft.

Bekijk de video met uitleg over het kernwoord

Muren van Gods trouw

Erik en Rachel kijken omhoog. Boven de hoge paal zweeft een ooievaar. Samen met zijn vrouwtje heeft hij daar een groot nest gebouwd. Al wekenlang vliegt het vogelpaar af en aan met voedsel voor hun jongen. Die zijn inmiddels al zo groot, dat je ze boven het nest uit ziet komen. Rachels vader komt ook kijken. “Wist je dat ooievaars heel trouwe vogels zijn? Ze blijven hun leven lang bij elkaar. Ze doen alles samen en zorgen lang voor hun jongen. Kijk, moeder-ooievaar heeft weer een kikker gevonden!” De vogel buigt zich voorover als ze haar jongen te eten geeft.

Deze zorgzame, trouwe vogel helpt ons om het woord ‘goedertierenheid’ beter te begrijpen. Dat woord komt in de Bijbel vaak voor. Gods goedertierenheid gaat als een rode draad van liefde door de Bijbel heen. Het is de goedheid en vriendelijkheid van God, waardoor Hij trouw is aan Zijn volk Israël. Door Gods goedertierenheid ontvangen ze Zijn liefde en genade. Maar Israël is vaak ontrouw aan de HEERE en dient telkens weer andere goden. Zo vaak, dat de Heere hen uiteindelijk laat wegvoeren in ballingschap. Nehemia is één van de Joden die in het Perzische rijk wonen, ver bij Jeruzalem vandaan.

Nehemia huilt. Hij heeft een verdrietig bericht gehad. Zijn broer Hanani vertelde dat Jeruzalem nog steeds in puin ligt. Nehemia bidt tot God. Ze hebben deze straf echt verdiend, maar God houdt Zich toch aan Zijn verbond en Hij is toch goedertieren? Wat zou Nehemia graag naar Jeruzalem willen om de stadsmuren op te bouwen. Hij vraagt koning Arthahsasta toestemming om naar Jeruzalem te reizen. En Nehemia krijgt verlof om te gaan.

Aangekomen in Jeruzalem zadelt Nehemia zijn ezel. Midden in de nacht gaat hij de stad uit om de muren te inspecteren. Wat zien die er vreselijk uit! De stadsmuren liggen helemaal in puin en Jeruzalem is niet langer beschermd. Nehemia gaat naar de bestuurders van de stad. Hij roept hen op om mee te helpen aan het bouwen van de muren. Al snel wordt er door iedereen hard gewerkt en de bouw gaat voorspoedig.

Maar er is ook verzet. “Wilt u tegen de koning in opstand komen?” roept een man. “Wat een waardeloze muur!” spot een ander. “Als er een vos op klimt, stort de muur al in.” Het zijn Sanballat, Tobia en Gesem die de bouwers bespotten. Zij horen niet bij het volk van de Joden en willen niet dat Jeruzalem weer opgebouwd wordt. Nehemia vertrouwt op God en zegt dat Hij hen zal helpen om de muur te bouwen. Maar het is wel gevaarlijk. Daarom zijn er vanaf nu bewakers bij de muren. En de bouwers dragen in hun ene hand een zwaard of spies, terwijl ze met de andere hand het werk doen.

Na tweeënvijftig dagen is de muur herbouwd. Het volk mag opnieuw wonen in een veilige stad. Dat hebben ze niet verdiend, want ze hadden het verbond met de HEERE verbroken. Nehemia belijdt schuld en bidt indringend of God toch weer wil zorgen voor het volk. Want Hij is immers trouw en vol van goedertierenheid. Nog later wordt de muur ingewijd. Het volk dankt God met zangkoren en muziekinstrumenten voor Zijn grote goedertierenheid.

Erik en Rachel kijken vol bewondering omhoog naar de ooievaar die klapwiekend wegvliegt. Op zoek naar nieuw voedsel voor haar jongen. En daarna weer… en weer. Zo is God: Zijn goedertierenheid duurt voor eeuwig!

Bijbelteksten

Loof de HEERE, want Hij is goed, want Zijn goedertierenheid is voor eeuwig.
1 Kronieken 16:34
Want zo hoog de hemel is boven de aarde, zo is Zijn goedertierenheid machtig over wie Hem vrezen.
Psalm 103:11
Want al zouden bergen wijken en heuvels wankelen, Mijn goedertierenheid zal van u niet wijken en het verbond van Mijn vrede zal niet wankelen, zegt de HEERE, uw Ontfermer.
Jesaja 54:10
Of veracht u de rijkdom van Zijn goedertierenheid, verdraagzaamheid en geduld, zonder te weten dat de goedertierenheid van God u tot bekering leidt?
Romeinen 2:4

Heidelbergse Catechismus

In de Heidelbergse Catechismus wordt het woord goedertierenheid niet letterlijk genoemd. Wel wordt er verwezen naar teksten waarin het gaat over de goedertierenheid van God.

De Heidelbergse Catechismus legt uit dat we niet door onze eigen goede werken gered worden, maar uit genade (zondag 23 en 24). Daarom kunnen we alleen God alle eer geven voor Zijn genade en vergeving. Dat lees je heel mooi in vraag en antwoord 122, waar de eerste bede van het Onze Vader wordt uitgelegd. Met ‘Uw Naam worde geheiligd’ bidden we of we de Heere werkelijk mogen kennen en Hem mogen roemen en prijzen in al Zijn werken, waarin Zijn almacht, wijsheid, goedheid, gerechtigheid, barmhartigheid en waarheid zo duidelijk naar voren komen. Niet wijzelf krijgen dus de eer, maar de Heere alleen, om Zijn goedertierenheid en om Zijn trouw (Psalm 115:1).

1. De woorden van Nehemia, de zoon van Hachalja. Het gebeurde in de maand Chisleu, in het twintigste jaar, toen ik in de burcht Susan was, 2. dat Hanani kwam, een van mijn broers, hij en mannen uit Juda. Ik vroeg hun naar de Joden die ontkomen waren, die uit de gevangenschap overgebleven waren, en naar Jeruzalem. 3. Zij zeiden tegen mij: De overgeblevenen, die uit de gevangenschap daar in het gewest zijn overgebleven, verkeren in grote ellende en in smaad. In de muur van Jeruzalem zijn bressen geslagen en zijn poorten zijn met vuur verbrand. 4. Het gebeurde, toen ik deze woorden hoorde, dat ik ging zitten en begon te huilen. Ik bedreef enkele dagen rouw, terwijl ik voor het aangezicht van de God van de hemel vastte en bad. 5. Ik zei: Och, HEERE, God van de hemel, de grote en ontzagwekkende God, Die het verbond en de goedertierenheid in acht neemt voor hen die Hem liefhebben en Zijn geboden in acht nemen. 6. Laat Uw oor toch opmerkzaam zijn, en Uw ogen open, om te luisteren naar het gebed van Uw dienaar, dat ik heden dag en nacht voor Uw aangezicht bid voor de Israëlieten, Uw dienaren. Ik belijd de zonden van de Israëlieten, die wij tegen U begaan hebben. Ook ik en mijn familie, wij hebben gezondigd. 7. Wij hebben het grondig bij U verdorven. Wij hebben de geboden, de verordeningen en de bepalingen, die U aan Uw dienaar Mozes geboden hebt, niet in acht genomen. 8. Denk toch aan het woord dat U Uw dienaar Mozes geboden hebt: Als u ontrouw bent, zal Ik u overal onder de volken verspreiden. 9. Maar als u zich tot Mij bekeert en Mijn geboden in acht neemt en die houdt – al bevonden uw verdrevenen zich aan het einde van de hemel, vandaar zal Ik hen bijeenbrengen en hen brengen naar de plaats die Ik gekozen heb om daar Mijn Naam te laten wonen. 10. Zij zijn toch Uw dienaren en Uw volk, dat U verlost hebt door Uw grote kracht en door Uw sterke hand. 11. Och, Heere, laat Uw oor toch opmerkzaam zijn op het gebed van Uw dienaar, en op het gebed van Uw dienaren, die er vreugde in vinden Uw Naam te vrezen. Doe Uw dienaar vandaag toch slagen en geef hem barmhartigheid bij deze man. Ik was namelijk de schenker van de koning.

- In dit gedeelte gaat het over goedertierenheid en Gods verbond (vers 5). Wat betekenen die twee dingen? - Waarom horen Gods verbond en Zijn goedertierenheid bij elkaar? - God heeft bij de doop Zijn verbond met jou gesloten. Wat belooft God aan jou in Zijn verbond en wat vraagt Hij van jou?

5. Toen daalde de HEERE neer in een wolk, ging daar bij hem staan en riep de Naam van de HEERE uit. 6. Toen de HEERE bij hem voorbijkwam, riep Hij: HEERE, HEERE, God, barmhartig en genadig, geduldig en rijk aan goedertierenheid en trouw, 7. Die goedertierenheid blijft bewijzen aan duizenden, Die ongerechtigheid, overtreding en zonde vergeeft, maar Die de schuldige zeker niet voor onschuldig houdt en de ongerechtigheid van de vaders vergeldt aan de kinderen en kleinkinderen, tot in het derde en vierde geslacht. 8. Toen haastte Mozes zich, knielde ter aarde, boog zich neer 9. en zei: Heere, als ik nu genade in Uw ogen gevonden heb, laat de Heere dan toch in ons midden meegaan. Zeker, het is een halsstarrig volk, maar vergeef onze ongerechtigheid en onze zonde, en neem ons aan als Uw erfelijk bezit.

- Met welke namen maakt God Zich aan Mozes bekend? (vers 6) - Wat lees je nog meer over de goedertierenheid van God? (vers 7) - Goedertierenheid vertelt ons Wie God is en hoe Hij doet. Kun je dat uitleggen?

7. Voor een klein ogenblik heb Ik u verlaten, maar in grote barmhartigheid zal Ik u bijeenbrengen. 8. In een stortvloed van grote toorn heb Ik voor u Mijn aangezicht een ogenblik verborgen, maar met eeuwige goedertierenheid zal Ik Mij over u ontfermen, zegt de HEERE, uw Verlosser. 9. Want dit zal voor Mij zijn als bij de wateren van Noach, toen Ik zwoer dat de wateren van Noach niet meer over de aarde zouden komen; zo heb Ik gezworen dat Ik niet meer op u toornen zal en u niet meer bestraffen zal. 10. Want al zouden bergen wijken en heuvels wankelen, Mijn goedertierenheid zal van u niet wijken en het verbond van Mijn vrede zal niet wankelen, zegt de HEERE, uw Ontfermer.

- In welke twee verzen gaat het over de goedertierenheid van God? - Waar wordt die tegenover gezet? - Wat ontdek je in die twee tegenstellingen over de goedertierenheid van God? Wat wil je daarover tegen de Heere zeggen in je gebed?

18. Wie is een God als U, Die de ongerechtigheid vergeeft, Die voorbijgaat aan de overtreding van het overblijfsel van Zijn eigendom? Hij zal niet voor eeuwig vasthouden aan Zijn toorn, want Hij vindt vreugde in goedertierenheid. 19. Hij zal Zich weer over ons ontfermen, Hij zal onze ongerechtigheden vertrappen, ja, U zult al hun zonden werpen in de diepten van de zee. 20. U zult Jakob de trouw bewijzen en Abraham de goedertierenheid, die U aan onze vaderen gezworen hebt vanaf de dagen van weleer.

- Wat betekent het dat God vreugde vindt in goedertierenheid (vers 18)? - Wat is het gevolg daarvan? (vers 18a, 19) - Micha roept het uit: “Wie is een God als U…!” Kies een psalm of lied uit waarin je God looft om Zijn goedertierenheid.

1. Een psalm van David, de dienaar van de HEERE, voor de koorleider. 2. De overtreding van de goddeloze spreekt binnen in mijn hart: ontzag voor God staat hem niet voor ogen. 3. Want hij vleit zichzelf in zijn eigen ogen, tot men zijn ongerechtigheid vindt en haat. 4. De woorden van zijn mond zijn onrecht en bedrog; hij laat na verstandig te handelen en goed te doen. 5. Op zijn slaapplaats bedenkt hij onrecht; hij gaat op een weg staan die niet goed is, het kwaad verwerpt hij niet. 6. HEERE, Uw goedertierenheid reikt tot in de hemel, Uw trouw tot de wolken. 7. Uw gerechtigheid is als de machtige bergen,36:7 machtige bergen - Letterlijk: bergen Gods. Uw oordelen zijn als de grote watervloed; mensen en dieren verlost U, HEERE. 8. Hoe kostbaar is Uw goedertierenheid, o God! Daarom nemen de mensenkinderen de toevlucht onder de schaduw van Uw vleugels. 9. Zij worden verzadigd met de overvloed36:9 de overvloed - Letterlijk: het vet. van Uw huis; U laat hen drinken uit Uw beek vol verrukkelijke gaven. 10. Want bij U is de bron van het leven; in Uw licht zien wij het licht. 11. Strek Uw goedertierenheid uit over wie U kennen, en Uw gerechtigheid over de oprechten van hart. 12. Laat de voet van de hoogmoedigen niet over mij heen komen, laat de hand van de goddelozen mij niet doen rondzwerven. 13. Daar zijn zij gevallen die onrecht bedrijven! Zij zijn neergestoten en kunnen niet meer opstaan.

- In welke verzen van deze psalm lees je over Gods goedertierenheid? - Wat wordt daarin over de goedertierenheid van de HEERE gezegd? - Gods goedertierenheid is een uitnodiging om bij Hem te schuilen (vers 8). Hoe doe je dat?

19. Denk aan mijn ellende en mijn ontheemding, aan de alsem en de gal. 20. Mijn ziel denkt er onophoudelijk aan, zij buigt zich neer in mij. 21. Dit zal ik ter harte nemen, daarom zal ik hopen: 22. Het is de goedertierenheid van de HEERE dat wij niet omgekomen zijn, dat Zijn barmhartigheid niet opgehouden is! 23. Nieuw zijn ze, elke morgen; groot is Uw trouw! 24. Mijn deel is de HEERE, zegt mijn ziel, daarom zal ik op Hem hopen.

- De schrijver van Klaagliederen is de profeet Jeremia. Hoe gaat het met Jeremia? - Wat geeft Jeremia hoop? - Is de HEERE goedertieren voor jou? Waar merk je dat aan?

1. Heraan dat zij de overheden en machten onderdanig behoren te zijn, dat zij hun gehoorzaam zijn en dat zij tot elk goed werk bereid zijn, 2. dat zij niemand belasteren, niet strijdlustig zijn maar welwillend, en alle zachtmoedigheid bewijzen aan alle mensen. 3. Want ook wij waren voorheen onverstandig, ongehoorzaam, dwalend, verslaafd aan allerlei begeerten en hartstochten, levend in slechtheid en afgunst, hatelijk en elkaar hatend. 4. Maar toen de goedertierenheid van God, onze Zaligmaker, en Zijn liefde tot de mensen verschenen is, 5. maakte Hij ons zalig, niet op grond van de werken van rechtvaardigheid die wij gedaan hadden, maar vanwege Zijn barmhartigheid, door het bad van de wedergeboorte en de vernieuwing door de Heilige Geest. 6. Die heeft Hij in rijke mate over ons uitgegoten door Jezus Christus, onze Zaligmaker, 7. opdat wij, gerechtvaardigd door Zijn genade, erfgenamen zouden worden, overeenkomstig de hoop van het eeuwige leven.

- Wat lees je in vers 1-3 over de mensen aan wie Titus schrijft? - Aan deze mensen zijn de goedertierenheid en de liefde van God verschenen (vers 4). Wat betekent dat? - Hoe veranderde Gods goedertierenheid hun leven? (vers 5-7) Verandert Gods goedertierenheid jouw leven ook? Wat wil je bidden als je deze verzen leest?

Nehemia en de herbouw van de muren Free Bible Images

Deze platenserie laat de geschiedenis uit Nehemia 1 en 2 zien.

Tegenstand bij de bouw van de muren Free Bible Images

Deze platenserie laat de geschiedenis uit Nehemia 3-6 zien.

Van ei tot ooievaar Vogelbescherming Nederland

In de uitleg van het kernwoord wordt de zorg van de ooievaar voor de jongen gebruikt om de betekenis van goedertierenheid uit te leggen. Zie je dat ook terug in dit filmpje?

Opdracht 1: Woordweb of paraplu

Het kernwoord goedertierenheid kun je niet in één woord uitleggen. Schrijf het woord op een groot vel papier. Schrijf daaromheen alle woorden die erbij horen en die meer vertellen over de betekenis van dit kernwoord. Je kunt bij deze opdracht ook de afbeelding van de paraplu gebruiken. Download en print het werkblad, schrijf het woord ‘Goedertierenheid’ erboven en schrijf in de paraplu de betekenissen van dit kernwoord op.

- Gebruik het woordweb of de paraplu om het kernwoord aan elkaar uit te leggen.
- Wat zie jij van Gods goedertierenheid om je heen en in je eigen leven?

Opdracht 2: Creatief aan de slag met de bijbelteksten

Zoek de bijbelteksten over goedertierenheid op. Kies een van deze bijbelteksten uit. Handletter de tekst op papier of print de tekst in mooie lettertypen uiten kleur deze in. Je kunt ook aan de slag met verf en penseel. Gebruik de beelden uit de bijbeltekst voor je schilderij. Schrijf de bijbeltekst in mooie letters op je schilderij als de verf droog is. Hang je tekst of schilderij op een zichtbare plek en leer de tekst uit je hoofd!

Knutselen: Bouw de muren van Jeruzalem

Nehemia gaat aan de slag met de herbouw van de muren. Daarbij hoort deze knutselopdracht. Bespreek tijdens het knutselen de volgende vraag: wat heb jij ontdekt over Gods goedertierenheid in de geschiedenis van Nehemia?

Kleurplaten

Het Engelse woord voor goedertierenheid is ‘loving kindness’. Letterlijk betekent dat ‘liefdevolle vriendelijkheid’. Op de kleurplaat met de Engelse Bijbeltekst uit Psalm 63 zie je dit woord terug. Zoek deze Bijbeltekst in je eigen Bijbel op, zodat je weet wat de Engelse woorden betekenen! Download de kleurplaat, print deze uit en kleur de plaat mooi in. Je kunt ook kleuren over de geschiedenis van Nehemia.

Downloads

Paraplu Werkblad Download

Psalm 63 Kleurplaat Download

Nehemia Kleurplaat Download