Avondmaal

Het Avondmaal laat zien dat de Heere Jezus Zijn lichaam en bloed geofferd heeft tot vergeving van de zonden. Als je door het geloof het Avondmaal gebruikt, weet je vast en zeker dat al je zonden vergeven zijn.

Bekijk de video met uitleg over het kernwoord

Een bijzondere maaltijd

Als je wordt uitgenodigd op het verjaardagsfeestje van een vriend of vriendin uit de klas, ga je meestal samen eten. Vaak is dat een feestelijke maaltijd. Met elkaar vier je feest en samen eten maakt het extra feestelijk. Je viert de verjaardag én je geniet ervan dat je samen met vrienden bent.

De laatste maaltijd die de Heere Jezus met Zijn vrienden at, was tijdens een Joods feest, het Pascha. De maaltijd is een belangrijk onderdeel van het Pascha. De Joden denken terug aan de bevrijding uit Egypte. Ze eten lamsvlees en denken aan het lam dat toen geslacht werd. Ze eten de ongegiste broden, die ze dopen in de bittere saus en denken aan de zware slavenarbeid.

Jezus heeft ernaar uitgekeken om voor de laatste keer het Pascha te vieren met Zijn discipelen. Hij weet dat dit de laatste keer is, voordat hij gaat lijden en sterven. Tijdens die laatste maaltijd doet Jezus iets bijzonders. Hij neemt het brood dat op tafel ligt en breekt het. “Neem, eet, dit is Mijn lichaam, dat voor u verbroken wordt.” Hij deelt het uit aan Zijn discipelen en ze eten ervan. Daarna neemt Jezus de drinkbeker met wijn. “Drink allen daaruit. Dit is Mijn bloed dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden”. De discipelen drinken één voor één van de wijn. Ze zien dat het deze keer anders is dan anders, maar ze begrijpen het niet. Jezus geeft hen een opdracht mee: “Door dit te doen, blijven jullie aan Mij denken. Totdat Ik terugkom”.
De volgende dag sterft de Heere Jezus aan het kruis. In het Heilig Avondmaal heeft Hij aan Zijn discipelen laten zien hoe Zijn lichaam gebroken en Zijn bloed vergoten wordt. In hun plaats draagt Hij de straf voor de zonden aan het kruis. Na Zijn dood en opstanding begrijpen de discipelen pas echt wat het brood en de wijn betekenen.

Sinds de dag dat Jezus het Heilig Avondmaal heeft ingesteld, vieren kinderen van God dit over de hele wereld. Ook bij jou in de kerk zie je verschillende keren in het jaar de tafel voor het Avondmaal staan. De mensen die het Avondmaal vieren, laten zo zien dat ze berouw hebben over hun zonden. Ze zeggen daarmee dat ze het offer van de Heere Jezus nodig hebben voor de vergeving van hun schuld. Ze verlangen ernaar om in liefde voor God en met de mensen om hen heen te leven.
Het eten van het brood en het drinken van de wijn helpen hen om de belofte van God te geloven dat al hun zonden vergeven zijn. Het maakt hun geloof in de belofte van God sterker.

Samen eten met vrienden is speciaal. Maar geen enkele maaltijd is zo speciaal als het Avondmaal dat de Heere Jezus heeft ingesteld. Want Zijn vrienden zijn slechte, zondige mensen. En toch mogen ze met Hem eten. Dat is een wonder!

Bijbelteksten

En het bloed zal u tot een teken zijn aan de huizen waarin u verblijft. Als Ik het bloed zie, zal Ik u voorbijgaan en er zal geen plaag onder u zijn die verderf teweegbrengt, als Ik het land Egypte zal treffen.
Exodus 12:13
En terwijl zij aten, nam Jezus het brood en toen Hij het gezegend had, brak Hij het en gaf het aan de discipelen en Hij zei: Neem, eet, dit is Mijn lichaam.
Mattheüs 26:26
Want zo dikwijls als u dit brood eet en deze drinkbeker drinkt, verkondig de dood van de Heere, totdat Hij komt.
1 Korinthe 11:26
Laten wij blij zijn en ons verheugen en Hem de heerlijkheid geven, want de bruiloft van het Lam is gekomen en Zijn vrouw heeft zich gereedgemaakt.
Openbaring 19:7

Heidelbergse Catechismus

In zondag 28 van de Heidelbergse Catechismus wordt uitleg gegeven over het Avondmaal. In het Avondmaal laat Christus aan de gelovigen zien dat Hij voor hen Zijn lichaam aan het kruis geofferd en Zijn bloed vergoten heeft. Daardoor ontvangen ze vergeving van zonden en het eeuwige leven. De Heere Jezus heeft dat beloofd toen Hij het Avondmaal instelde, in de nacht waarin Hij verraden werd.

In zondag 29 wordt uitgelegd dat het brood en de wijn zélf niet zorgen voor de vergeving van de zonden, maar dat ze daarop wijzen. Zoals brood en wijn het lichaam sterker maken en voeden, zo versterken het lichaam en bloed van Christus het geloof. In zondag 30 wordt uitgelegd wat het verschil is tussen het Heilig Avondmaal en de mis die in de Rooms-Katholieke Kerk wordt gevierd. In vraag en antwoord 81 en 82 lees je tenslotte voor wie het Avondmaal is bedoeld. De Heere wil dat we berouw hebben over onze zonden en erop vertrouwen dat onze zonden vergeven zijn. Hij vraagt ook van ons dat we verlangen om tot Zijn eer te leven.

5 U moet een lam zonder enig gebrek hebben, een mannetje van een jaar oud. U moet het van de schapen of van de geiten nemen. 6 U moet het in bewaring houden tot de veertiende dag van deze maand, en heel de verzamelde gemeenschap van Israël zal het slachten tegen het vallen van de avond. 7 En zij zullen van het bloed nemen en het aan de beide deurposten strijken en aan de bovendorpel, aan de huizen waarin zij het eten zullen. 8 Zij moeten het vlees dezelfde nacht nog eten; op vuur gebraden, met ongezuurde broden, en met bittere kruiden moeten zij het eten. 9 U mag daarvan niets rauw eten, en zeker niet in water gekookt, maar alleen op vuur gebraden, met zijn kop, met zijn poten en zijn ingewanden. 10 U mag daarvan ook niets overlaten tot de morgen. Wat er de volgende morgen van over is, moet u met vuur verbranden. 11 En zo moet u het eten: uw middel omgord, uw schoenen aan uw voeten en uw staf in uw hand. U moet het met haast eten, het is Pascha voor de HEERE. 12 Want Ik zal in deze nacht door het land Egypte trekken en alle eerstgeborenen in het land Egypte treffen, van de mensen tot het vee. En Ik zal aan al de goden van de Egyptenaren strafgerichten voltrekken, Ik, de HEERE. 13 En het bloed zal u tot een teken zijn aan de huizen waarin u verblijft. Als Ik het bloed zie, zal Ik u voorbijgaan en er zal geen plaag onder u zijn die verderf teweegbrengt, als Ik het land Egypte zal treffen.

- Het volk Israël moet ieder jaar het Pascha vieren. Waar denken ze dan aan terug? - Hoe zorgt het bloed in Egypte voor redding? - De Heere Jezus stelde het Avondmaal in toen Hij met Zijn discipelen het Pascha vierde. Zie je overeenkomsten tussen het Pascha en het Heilig Avondmaal? Welke?

26 En terwijl zij aten, nam Jezus het brood en toen Hij het gezegend had, brak Hij het en gaf het aan de discipelen en Hij zei: Neem, eet, dit is Mijn lichaam. 27 Hij nam ook de drinkbeker en nadat Hij gedankt had, gaf Hij hun die, en zei: Drink allen daaruit, 28 want dit is Mijn bloed, het bloed van het nieuwe verbond, dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden. 29 Ik zeg u dat Ik van nu aan van de vrucht van de wijnstok niet zal drinken tot op de dag wanneer Ik die met u nieuw zal drinken in het Koninkrijk van Mijn Vader. 30 En toen zij de lofzang gezongen hadden, vertrokken zij naar de Olijfberg.

- Op welk moment in Zijn leven gebruikt de Heere Jezus het Avondmaal met Zijn discipelen? - Wat zouden de discipelen begrepen hebben van de woorden van Jezus? - Kun jij uitleggen wat de woorden betekenen?

14 Daarom, mijn geliefden, vlucht weg van de afgodendienst. 15 Ik spreek toch tot u als tot verstandige mensen, beoordeelt u dan zelf wat ik zeg. 16 De drinkbeker der dankzegging, die wij met dankzegging zegenen, is die niet de gemeenschap met het bloed van Christus? Het brood dat wij breken, is dat niet de gemeenschap met het lichaam van Christus? 17 Omdat het brood één is, zijn wij, die velen zijn, één lichaam, want wij allen hebben deel aan het ene brood. 18 Let op het Israël naar het vlees: hebben niet zij die de offers eten, gemeenschap met het altaar? 19 Wat zeg ik hiermee dan? Dat een afgod iets is, of dat een afgodenoffer iets is? 20 Nee, ik zeg dit omdat wat de heidenen offeren, zij dat aan demonen offeren en niet aan God, en ik wil niet dat u met de demonen gemeenschap hebt. 21 U kunt niet de drinkbeker van de Heere drinken én de drinkbeker van de demonen. U kunt niet deelhebben aan de tafel van de Heere én aan de tafel van de demonen. 22 Of willen wij de Heere tot jaloersheid verwekken? Wij zijn toch niet sterker dan Hij?

- In Korinthe gaan verschillende dingen verkeerd rondom de viering van het Avondmaal. Wat zeg je eigenlijk als je Avondmaal viert? (vers 16) - Waar kan dat niet mee samengaan? (vers 21) Wat betekent dit vers precies? - Avondmaal en afgodendienst gaan niet samen. Wat betekent dat voor iemand die nu Avondmaal viert?

17 Maar in wat ik nu beveel, prijs ik u niet, omdat u, wanneer u samenkomt, er niet beter, maar slechter van wordt. 18 Want ten eerste hoor ik dat er als u samenkomt in de gemeente verdeeldheid onder u is, en ten dele geloof ik dat. 19 Want er moeten ook afwijkingen in de leer onder u zijn, opdat wie beproefd blijken te zijn, in uw midden openbaar komen. 20 Zoals u nu bij elkaar samenkomt, is dat niet het eten van het Avondmaal van de Heere 21 Want bij het eten gebruikt iedereen van tevoren al zijn eigen avondmaal en dan heeft de één honger, terwijl de ander dronken is. 22 Hebt u dan geen huizen om er te eten en te drinken? Of minacht u de gemeente van God en beschaamt u hen die niets hebben? Wat moet ik nu tegen u zeggen? Zal ik u hierin prijzen? Ik prijs u niet.

- Wat doen de christenen in Korinthe voordat ze het Avondmaal met elkaar gebruiken? (vers 21) - Hoe denkt Paulus daarover? (vers 17, 22) - Kun je uitleggen waarom?

23 Want ik heb van de Heere ontvangen, wat ik u ook heb overgeleverd, dat de Heere Jezus in de nacht waarin Hij werd verraden, brood nam, 24 en nadat Hij gedankt had, brak Hij het en zei: Neem, eet, dit is Mijn lichaam, dat voor u gebroken wordt. Doe dat tot Mijn gedachtenis. 25 Evenzo nam Hij ook de drinkbeker, na het gebruiken van de maaltijd, en zei: Deze drinkbeker is het nieuwe testament in Mijn bloed. Doe dat, zo dikwijls als u die drinkt, tot Mijn gedachtenis. 26 Want zo dikwijls als u dit brood eet en deze drinkbeker drinkt, verkondig de dood van de Heere, totdat Hij komt. 27 Daarom, wie op onwaardige wijze dit brood eet of de drinkbeker van de Heere drinkt, is schuldig aan het lichaam en bloed van de Heere. 28 Maar laat ieder mens zichzelf beproeven en laat hij zó eten van het brood en drinken uit de drinkbeker. 29 Want wie op onwaardige wijze eet en drinkt, die eet en drinkt zichzelf een oordeel, omdat hij het lichaam van de Heere niet onderscheidt.

- Welke woorden sprak Jezus uit toen Hij het brood brak en de wijn inschonk? (vers 24-25) - Wat betekent “tot Mijn gedachtenis”? - Wat doet een christen die het Avondmaal gebruikt en hoe lang moeten christenen dit blijven doen? (vers 26)

41 Zij nu die zijn woord met vreugde aannamen, werden gedoopt; en ongeveer drieduizend zielen werden er op die dag aan hen toegevoegd. 42 En zij volhardden in de leer van de apostelen en in de gemeenschap, in het breken van het brood en in de gebeden. 43 En er kwam vrees over iedereen; en er werden veel wonderen en tekenen door de apostelen gedaan. 44 En allen die geloofden, waren bijeen en hadden alle dingen gemeenschappelijk; 45 en zij verkochten hun bezittingen en eigendommen en verdeelden die onder allen, naar dat ieder nodig had. 46 En zij bleven dagelijks eensgezind in de tempel bijeenkomen, en terwijl zij van huis tot huis brood braken, namen zij gezamenlijk voedsel tot zich, met vreugde en in eenvoud van hart; 47 en zij loofden God en vonden genade bij heel het volk. En de Heere voegde dagelijks mensen die zalig werden, aan de gemeente toe.

- Wat doen de eerste christenen? (vers 42) - Hoe ziet het dagelijkse leven van deze christenen er verder uit? (vers 44-47) - De eerste christenen breken niet alleen het brood met elkaar (viering van het Avondmaal), maar delen hun hele leven met elkaar. Gebeurt dat bij jou in de gemeente ook? Hoe?

6 De HEERE van de legermachten zal op deze berg voor alle volken een feestmaal met uitgelezen gerechten aanrichten, een feestmaal met gerijpte wijnen, met uitgelezen gerechten vol merg, met gezuiverde gerijpte wijnen. 7 En Hij zal op deze berg verslinden de sluier waarmee het gezicht van alle volken omsluierd is, en de bedekking waarmee alle naties bedekt zijn. 8 Hij zal de dood voor altijd verslinden, de Heere HEERE zal de tranen van alle gezichten afwissen en de smaad van Zijn volk wegnemen van heel de aarde, want de HEERE heeft gesproken. 9 Op die dag zal men zeggen: Zie, Dit is onze God; wij hebben Hem verwacht, en Hij zal ons verlossen. Dit is de HEERE, wij hebben Hem verwacht, wij zullen ons verheugen en verblijden in Zijn heil. 10 Want de hand van de HEERE zal rusten op deze berg. Maar Moab zal onder Hem worden vertrapt, zoals stro vertrapt wordt in de mest.

- Het Avondmaal is een vreugdevolle maaltijd: gelovigen kunnen alvast iets proeven van de eeuwige blijdschap. In deze verzen profeteert Jesaja daar al van. Welke woorden laten iets van dat feestelijke zien? - In welk vers lees je over hoe het straks zal zijn? - Merk je iets van die vreugde als het Avondmaal bij jou in de kerk wordt gevierd?

Het laatste Avondmaal Free Bible Images

In deze platenserie wordt de geschiedenis afgebeeld die bij de uitleg van het kernwoord verteld wordt. Op deze platen wordt ook de Heere Jezus afgebeeld.

Werkblad: Instelling van het Avondmaal

Download het werkblad op deze pagina. Maak de verwerkingsopdrachten bij de geschiedenis van het laatste Avondmaal.

Opdracht 1: De betekenis van het Avondmaal

Je ouders of leerkracht kunnen het werkblad bij opdracht 1 gebruiken om de betekenis van het Avondmaal uit te leggen. Download het werkblad op deze pagina en ga ermee aan de slag. De benodigdheden voor de uitleg staan op het werkblad.

Opdracht 2: Het Avondmaalsformulier

Als in de kerk het Avondmaal gevierd wordt, leest de dominee meestal het formulier voor dat achterin je Bijbel staat. Met het werkblad over het Avondmaalsformulier ga je aan de slag om dat lange formulier wat beter te begrijpen. Download het werkblad hiernaast en print het uit. Zoek achterin je Bijbel het ‘formulier om het Heilig Avondmaal te houden’ op en gebruik dat bij het invullen van het werkblad.

Kleurplaat: De symbolen van het Heilig Avondmaal

Download de kleurplaat op deze pagina, print deze uit en kleur de plaat mooi in. Zoek in Mattheüs 26:26-30 de woorden op die Jezus sprak toen Hij het Avondmaal instelde. Schrijf deze in mooie letters bij de symbolen van brood en wijn op de kleurplaat.

Verder aan de slag

Werkboekje Heilig Avondmaal
Als in jullie gemeente het Heilig Avondmaal gevierd gaat worden, kunnen je ouders het werkboekje ‘Heilig Avondmaal voorbereiden met je gezin’ aanschaffen in de boekhandel. Het boekje is speciaal voor jou geschreven door mw. W.E. Hogendoorn – Teeuw. In het werkboekje wordt veel uitgelegd over de instelling en de betekenis van het Heilig Avondmaal.

Bijbelse leskist
Gebruik een Bijbelse Leskist om meer te ontdekken over het Avondmaal en de betekenis ervan. Je kunt de leskist een aantal weken lenen. Ga naar leskist ‘Heilig Avondmaal’.

Downloads

De instelling van het Heilig Avondmaal Werkblad Download

De betekenis van het Heilig Avondmaal Opdracht 1 Download

Het Avondmaalsformulier Opdracht 2 Download

De symbolen van het Heilig Avondmaal Kleurplaat Download